تطبیق دادن سنت و دیانت

        روز اول نوروز می شود تطبیق امور و اندیشه هایی را مشاهده کرد که معمولاً در جای دیگری جز ایران قابل تطبیق نیستند. نوروز که یک سنت کاملاً ایرانی و سرزمینی است، در یک کشور تنیده در مذهب شیعه ادامه حیات یافته و از قضا رنگ تقدس هم به خود گرفته است. این امر را فقط در ایران می شود دید. برخی از سیاستمداران نقادِ سالهای دور، ایرانیان را به این دلیل متفاوت از اروپائیان تحلیل می کردند که مردم خطه ی پارس از خاصیت «انطباق» با موقعیت و وضعیت جاری برخوردار بوده اند. این خصوصیت خوب باشد یا بد، نتیجه  اش این است که ایرانیان هروقت خواسته اند از انطباق به سمت انقلاب بروند، کشورشان دچار بحران شده وخودشان حرکت به سمت آرامش را دوباره انتخاب نموده اند. 

اغلب وقتی ادیان به عرصه اجتماعات وارد می شوند، سنتهای پیشین را نسخ می کنند و سنن جدیدی جایگزین می نمایند. در ایران اما جالب است که سنت نوروز باستانی بخوبی در قالب دین جا نشانی شده است. اروپائیان پس از رنسانس به جنگ با سنتهای دینی گذشته برخاستند اما ایرانیان در برهه های مختلف اجتماعی، خودبخود و با جوشش از اعتقادی درونی نسبت به حفظ معنویت در کنار سنت سرزمینی همت گمارده اند. کدام ملت است که برای سنتی بشری و آیینی ملی، دعاهای متعدد آسمانی از پیشوایان مکتب خود داشته باشد؟ جز ایرانیان هیچکس چنین نیست. 

ریشه ی این تطبیق را می توان در مذهبی از اسلام که ایرانیان انتخاب کردند هم جستجو نمود. این البته یکی از دلایل است. ایرانیان اصولاً به نگاه و توجه مولایشان امیرالمومنین علی بن ابیطالب علیه السلام راه اسلام را انتخاب کرده اند. اصولاً خاصیت مکتب تشیع همین تطبیق بدون سرسختی و تعصب لجبازانه است. چیزی که امروز تفاوت بین داعش چند ملیتی و مبارزان شیعه ی چند ملیتی را پدید می آورد. 

وقتی خلیفه دوم تصمیم به فتح امپراتوری ایران گرفت، ایرانیان 150 هزار رزمنده متخصص و سرتاپا آهن آماده کردند تا خلافت اسلامی را در هم بکوبند و مدینه را نیز ویران نمایند. وحشت بر دولت خلیفه دوم مستولی شد و هیچ کس نمیدانست چه باید کرد. خلیفه روی به مرد ساکت در کنار مسجد کرد و گفت ای علی تو چرا ساکتی؟ مولای مظلوم شیعه برخاست و استراتژی مقاومت و نهایتاً فتح ایران را به تفصیل تشریح کرد. این واقعه در سخنرانی های علامه حسینی قزوینی منعکس و قابل استماع است. 

البته دیانت هرمزان نیز پس از به اسارت گرفته شدن و ورودش به دارالخلافه مدینه امری دور از ذهن بود و صدالبته او از پذیرش دین این بدویان اعراض می کرد ولی با دیدن سیمای علی بن ابیطالب ناگهان دین را پذیرفت و اسلام آورد. 

دین اهل بیت تعارضی بین نوروز و اسلام ندیده بلکه دستورات مناسبی هم برای قداست بخشی این روز ارائه داده است. حتی کسانی که در فضای مجازی نوروز را نماد ایرانی بودن می دانند و با اسلام در تضاد می پندارند، سعی می کنند در تصاویرشان مثلاً بجای قرآن روی سفره ی هفت سین دیوان حافظ بگذارند. حافظی که افتخارش این است: عشقت رسد به فریاد ار خود بسان حافظ، قرآن ز بر بخوانی با چارده روایت. چه بخواهیم چه نخواهیم، ایرانی نماد تطبیق است و همچنین سنت ایرانی را از قداست و دیانت جدایی نیست. چه اصل قرآن را بر هفت سین بنشانیم چه دیوان کسی را که می گوید هرچه کردم همه از دولت قرآن کردم.